کد مطلب:8779 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » احكام

آيا سرمايهاي كه ابتدا براي كسب قرار داده ميشود خمس دارد؟

سرمايه كسب بعد از گذشت يك سال بر آن به فتواي مراجع عظام خمس دارد.

حضرت امام فرمود: تاجر و كاسب و صنعتگر و مانند اينها از وقتي كه شروع به كاسبي ميكنند، يك سال كه بگذرد، بايد خمس آنچه را كه از خرج سالشان زياد ميآيد بدهند.(1)

به فتواي آيات عظام: خويي و تبريزي و مكارم از موقعي كه اولين منفعت به دست كاسب رسيد تا يك سال، بايد آنچه را كه از خرج سالش زياد ميآيد، تخمين كند.(2)

در استفتاءاتي كه از حضرت امام (ره) در مورد سرمايه شده اين عبارات به چشم ميخورد:

زمينهاي كشاورزي و باغي كه براي كسب احداث شده و اصل درختها جزء رأسالمال است و خمس دارد.

زمين و چاه آب و موتور حكم سرمايه را دارد.

زمين هايي كه براي كشاورزي خريداري شده و ترقي قيمت آن خمس دارد.

زمين زراعتي و ابزار كشاورزي در حكم سرمايه است و خمس دارد.

سرمايهاي كه از درآمد كسب و حقوق تهيه شده خمس دارد.

اينها جواب استفتاءاتي بود كه درباره سرمايه از حضرت امام سؤال شده بود، كه در استفتاءات، جلد1، صفحه 347 از سؤال شش به بعد آمده است.

از حضرت آيت الله فاضل سؤال شده: آيا تخميس سرمايه بايد از آغاز كسب باشد يا بعد از گذشتن سال؟

جواب دادهاند: اگر سرمايه از درآمد همان سالي است كه ميخواهد در آن تجارت و كسب كند، ملاك آخر سال خمسي است و اگر ميخواهد درآمد سالهاي قبل را به عنوان سرمايه كسب قرار دهد، بايد در آغاز كسب آن را تخميس كند.

در جاي ديگر فرموده: بايد خمس سرمايه و آنچه را درآمد اين سرمايه خريده شده، به قيمت فعلي بپردازد.

در جاي ديگر فرمودهاند: به سرمايه خمس تعلق ميگيرد مگر اين كه براي تأمين معاش خود و عايلهاش مطابق شأنش به همه سرمايه نياز داشته باشد، به طوري كه اگر خمس آن را بپردازد، نتواند با بقيه آن امرار معاش كند. در اين صورت خمس ندارد، ولي اگر تمكن پيدا كرد يا سرمايه را فروخت، بايد خمس آن را پرداخت كند.(3)

آيت الله تبريزي ميفرمايد: سرمايه خمس دارد.(4)

فتواي آيت الله بهجت در مورد سرمايه مانند فتواي اخير آيت الله فاضل ميباشد.(5)

هم چنين نظر آيت الله مكارم شبيه فتواي آيت الله فاضل ميباشد.(6)

پينوشتها:

1 - توضيح المسائل مراجع، ج 2، مسئله 1765.

2 - همان، ذيل مسئله 1765.

3 - آيت الله فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 765 به بعد.

4 - آيت الله تبريزي، استفتاءات جديد، ج 1، س 806 و 814.

5 - سؤال دفتر ايشان و توضيح المسائل ايشان، مسئله 1401.

6 - توضيح المسائل ايشان، مسئله 1510.